از جمله مرسوماتی که نسل به نسل در جمهوری آذربایجان خصوصا آذربایجان ایران وجود داشته و همچنان ادامه دارد، رقص آذربایجانی است انجام این گونه حرکات موزون ریشه در تمدن و فرهنگ مردم آذربایجان داشته و نشان دهنده ی هویت ملت آذری زبان می باشد. رقص ترکی آذربایجانی در بسیاری از مراسمات آذری ها به کار می رود اما غالبا این نوع رقص برای جشن ها و برگزاری برنامه های فرهنگی انجام می شود.
رقص آذربایجانی قایتاغی
از دیرباز انجام حرکاتی منظم و دسته جمعی در سرزمین آذربایجان در زمان هایی مانند مبارزه و یا قبل از به شکار رفتن بر مبنای ایجاد طراوت و شادابی انجام می گرفته است. در دوره های بعدی آذربایجان زمانی که مردم خاک، خورشید، درختان، آب، باد، حیوانات و…را پرستش می کرده اند به منظور قدردانی و حمد و سپاس از خدای خود حرکاتی موزون را با عنوان رقص انجام می داده اند و اجرای این حرکات البته شاید با تغییر و تحولاتی نسل به نسل در بین مردم آذربایجان منتقل شده تا به شکل امروزی رسیده است.
البته به دور از اشتباهی بسیاری از افراد رقص آذربایجانی نمونه های مختلفی را شامل می شود که در این متن به معرفی معروفترین آنها پرداخته می شود از این رو نوعی رقص در آذربایجان انجام می شود که از جمله زیباترین و معروفترین و پرشور ترین رقص در این خطه به حساب می آید که رقص قایتاغی نام گرفته است.
به طور حتم نمی توان گفت که نام این نوع رقص آذربایجانی از کجا نشأت گرفته است اما یکی از بزرگترین محققان رقص آذربایجانی با نام حسن اف با توجه به گلستان ارم اثری ماندگار از عباس قولو آغا می گوید که قایتاق یکی از طایفه های بزرگ داغستان بوده که این رقص اولین بار در قایتاق انجام شده و سر منشا رقص قایتاغی این طایفه می باشد.
قایتاق لفظی ترکی می باشد اما نمونه های مختلف این رقص که همگی در بردارنده ی حرکاتی همسان بوده در بین ملت آذربایجان با نام های دیگری مانند اوغلانلار، یئددی قارداش و اوچ دوست خوانده شده و در مراسمات مختلف اجرا می شود.
رقص آذربایجانی کوراوغلو
از جمله رقص هایی که جزو قدیمی ترین رقص های مردم آذربایجان برشمرده شده است و غالبا آن را با ساز دهل و ساز سورنا اجرا می کنند، رقص کوراوغلو است. این نوع رقص قدیمی را رقصی پرصلابت می دانند که حرکات آن شامل حرکاتی رزمی است.
اجرای حرکات حماسی و جنگی نیز از دیگر حرکات تشکیل دهنده این رقص است. شکل اجرای رقص کوراوغلو به این صورت می باشد که در ابتدا حرکاتی آرام داشته سپس به تدریج حرکات تند می شود. ملت آذربایجان نام این رقص را به عنوان یادبودی از بزرگترین قهرمان حماسه های عهد فئودالی که شخصی بوده با نام کوراوغلو انتخاب کرده اند.
این رقص زیبا و باستانی در جمهوری آذربایجان و آذربایجان ایران بیشتر در مراسمات رزمی و یا به هنگام ورزش در گود زورخانه ها و همچنین ورزش هایی که باستانی باشد، مورد اجرا قرار می دهند البته در این ملیت ها رقص کوراوغلو را با نام های دیگری مانند رقص میصری می شناسند. هر چند که رقص کوراوغلونون قایتارماسی یا کوراوغلونون باغیرتیسی از دیگر نام های این رقص سنتی است.
رقص آذربایجانی لزگی
این نوع رقص آذربایجانی برگرفته از رقصی است که مخصوص لزگی ها اقلیتی در آذربایجان می باشد. رقص لزگی از جمله رقص های قدیمی ملت آذربایجان بر شمرده شده که در اجرای آن نشاط، وقار، تحرک زیاد دیده می شود.
این رقص پیشینه دار در میان مردان بیشتر از زنان رواج داشته و به صورت دسته جمعی انجام می شود که در نهایت افردای به تنهایی داوطلب شده و خود در جلوی چشمان سایر گروه حرکاتی جالب و دیدنی مانند چرخش بر روی یک زانوی خود و پریدن تا ارتفاعی در حد توان با انجام حرکاتی موزون را اجرا می کند.البته این رقص می تواند میان زنان هم اجرا شود اما به صورت دو به دو همچنین گفته شده که رقص لزگی شاید ادامه یافته ی رقص های آباری یاد آواری در آذربایجان باشد.
آموزش رقص آذربایجانی در تهران با اوتلار
افراد بسیاری در سراسر دنیا شیفته ی این موضوع هستند تا روزی بتوانند اجرا کننده ی یکی از انواع رقص آذربایجانی باشند. زیرا رقص های آذربایجانی از جمله رقص هایی می باشد که ریشه دار و کهن بوده و همراه با حرکاتی موزون طبق قاعده و اصول انجام می شود از این رو گروه آموزش رقص آذربایجانی اوتلار در نظر گرفته تا با به کارگیری مجرب ترین اجرا کنندگان رقص های آذربایجانی از درخواست کنندگان زیباترین و اصلی ترین رقص های آذربایجانی ثبت نام به عمل آورد.
حضور در کلاس های آموزش رقص آذری اوتلار ضمن ایجاد نشاط، آرامش و سرزندگی می تواند دربردارنده ی حرکاتی موزون و آهنگین از رقص های ایرانی قدیمی باشد. گروه اوتلار مفتخر هستند تا بتواند یکی از رقص های کهن و پدر پیشه ی قومیتی ایرانی را زنده نگه دارد.
